Trong quá trình tham gia đầu tư vào thị trường chứng khoán, có nhiều bạn đã từng được nhận cổ tức cổ phiếu hoặc cổ phiếu thưởng của các doanh nghiệp niêm yết. Sau mùa đại hội cổ đông hàng năm cũng là thời điểm nhiều công ty niêm yết thường sẽ chốt quyền chia cổ tức hay cổ phiếu thưởng, do đó có nhiều bạn đang quan tâm và thắc mắc về vấn đề chia cổ tức này, đặc biệt là cổ tức cổ phiếu / cổ phiếu thưởng bao lâu về tài khoản? hay Bao giờ được bán cổ tức cổ phiếu / cổ phiếu thưởng này? hay cổ tức cổ phiếu bao giờ về tài khoản,…
Cổ tức Cổ phiếu, Cổ phiếu Thưởng và Quy trình chi trả
Cổ Tức Tổ Phiếu: Đây là một hình thức trả Cổ tức khá phổ biến của nhiều công ty, sau Quá trình làm ăn có lãi hàng năm, được sự xác nhận số liệu của tổ chức kiểm toán thì công ty niêm yết tại đại hội cổ đông và lên kế hoạch phân phối lợi nhuận, trong đó có hình thức giữ lại để tái đầu tư mở rộng phát triển là cổ tức cổ phiếu hay hiểu là lấy lãi để tăng vốn điều lệ (bên cạnh hình thức tăng vốn truyền thống khác là nộp thêm tiền). Về mặt chi tiết thì mỗi cổ đông sẽ được nhận thêm cổ phiếu từ cổ tức theo tỷ lệ nhất định đã công bố tại đại hội cổ đông. Như vậy, phần lợi nhuận kiếm được sẽ giữ lại để công ty tái đầu tư phát triển tiếp. Xem thêm Cổ tức là gì? Cổ tức tiền mặt, cổ tức cổ phiếu là gì?
Cổ Phiếu Thưởng: Đây là hình thức chia cổ phiếu gần giống như cổ tức cổ phiếu nhưng khác một điểm cơ bản là nguồn để trả không hoàn toàn 100% đến từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối mà có thể kèm cả thặng dư vốn từ các đợt tăng vốn hay bán lãi cổ phiếu quỹ.
Quá trình trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng khá phức tạp và phải qua nhiều bước hơn so với cổ tức bằng tiền mặt nên thời gian chờ đợi thường sẽ lâu hơn do gắn liền với quá trình tăng vốn điều lệ của doanh nghiệp kèm đổi giấy đăng ký kinh doanh.
Quy trình chi trả Cổ tức Cổ phiếu, Cổ phiếu thưởng
Để thực hiện được việc trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng thì doanh nghiệp Niêm yết cần phải trải qua rất nhiều thủ tục và làm việc với nhiều đơn vị cơ quan khác nhau. Thông thường doanh nghiệp chốt danh sách trả cổ tức cổ phiếu / cổ phiếu thưởng nhưng cổ đông rất lâu sau mới nhận được cổ phiếu.
Sơ đồ quy trình trả cổ tức cổ phiếu, cổ phiếu thưởng gồm 11 bước:
Bước 1: Sau khi Đại hội Cổ đông Công ty Niêm yết thông qua việc trả Cổ tức Cổ phiếu thì sẽ có Nghị quyết Hội đồng Quản trị – Thông qua việc Chi Trả Cổ tức Cổ phiếu của năm tài chính trước.
Bước 2: Công ty Niêm yết nộp Báo cáo phát hành đến Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và có Thông báo nhận được Tài liệu Báo cáo Phát hành Cổ tức Cổ phiếu của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Bước 3: Khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thông báo nhận đủ hồ sơ, Doanh nghiệp Niêm yết liên hệ Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD) để xin Ngày chốt chia. Lúc này sẽ có Thông báo về Ngày Đăng ký Cuối cùng nhận Cổ tức Cổ phiếu của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam. Xem thêm ngày đăng ký cuối cùng là gì?
Bước 4: Liên hệ Sở Giao dịch Chứng khoán HOSE / HNX để chốt Ngày Giao dịch Không hưởng Quyền – lùi 01 ngày làm việc so với Ngày Đăng ký Cuối cùng. Sau đó sẽ có Thông báo về Ngày Đăng ký Cuối cùng và Ngày Giao dịch Không hưởng Quyền nhận Cổ tức Cổ phiếu của Sở Giao dịch Chứng khoán. Xem thêm ngày giao dịch không hưởng quyền là gì?
Bước 5: Tại Ngày Giao dịch Không hưởng Quyền, Cổ phiếu giao dịch trên sàn sẽ bị điều chỉnh giá tham chiếu tương ứng với tỷ lệ Cổ tức được nhận. Xem thêm cách tính giá sau khi chia cổ tức
Bước 6: Công ty Niêm yết nhận được Thông báo về Danh sách cổ đông được hưởng quyền nhận Cổ tức bằng cổ phiếu từ Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam.
Bước 7: Công ty Niêm yết gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước bản Báo cáo Kết quả Phát hành Cổ tức Cổ phiếu của Công ty và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có đưa ra Thông báo nhận được Báo cáo Kết quả Phát hành Cổ tức Cổ phiếu.
Bước 8: Công ty Niêm yết tiến hành Đăng ký tăng Vốn điều lệ, Xin Giấy Đăng ký Kinh doanh mới theo Vốn Điều lệ mới tại Phòng Đăng ký Kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư.
Bước 9: Tiếp tục thực hiện các Thủ tục Lưu ký bổ sung số Cổ phiếu mới phát hành để trả Cổ tức tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán.
Bước 10: Khi Sở Giao dịch Chứng khoán (HOSE / HNX) chấp thuận niêm yết bổ sung thì Công ty Niêm yết đăng ký Ngày giao dịch bổ sung số Cổ phiếu mới phát hành để trả Cổ tức. Lúc này sẽ có Thông báo về Ngày Giao dịch Niêm yết Bổ sung từ Cổ tức Cổ phiếu của Sở Giao dịch Chứng khoán.
Bước 11: Tại ngày giao dịch bổ sung chính thức, Cổ tức Cổ phiếu sẽ về Tài khoản và Cổ đông nhận Cổ tức có thể giao dịch số Cổ phiếu mới trên Thị trường.
Thời gian Cổ tức Cổ phiếu / Cổ phiếu thưởng về tài khoản chính là khoảng thời gian từ ngày cổ phiếu bị chia (Bước 5) đến ngày cổ phiếu chính thức được giao dịch (Bước 11). Đây chính là khoảng thời gian mà các nhà đầu tư quan tâm nhất sau khi nhận Cổ tức Cổ phiếu / Cổ phiếu Thưởng của doanh nghiệp. Quá trình này có thể kéo dài nếu Công ty Niêm yết không có nhiều kinh nghiệm, chuẩn bị hồ sơ mất nhiều thời gian chờ đợi. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp đã có kinh nghiệm có thể chuẩn bị hồ sơ các bước song song thì sẽ rút ngắn được khoảng thời gian này một cách đáng kể.
Theo Khoản 4, Điều 135, Luật Doanh nghiệp 2020, cổ tức phải được thanh toán đầy đủ trong thời hạn 6 tháng (Thời gian tối đa) kể từ ngày kết thúc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên. Do đó, sau khi có quyết định nhận cổ tức cổ phiếu thì bạn cũng sẽ không biết được chính xác sau bao lâu số cổ tức cổ phiếu kia sẽ về tài khoản chứng khoán của bạn (Tất nhiên phải < 6 tháng theo quy định). Bạn chỉ biết được chính xác khi có chấp thuận niêm yết bổ sung của Sở (tại Bước 10).
Thông thường khi bạn nhận cổ tức bằng cổ phiếu hoặc cổ phiếu thưởng của doanh nghiệp thì sau ngày chia khoảng 1 đến 2 tháng thì cổ tức cổ phiếu này sẽ về tài khoản chứng khoán để bạn giao dịch được. Khoảng thời gian này có thể ngắn hơn hoặc dài hơn một chút, phụ thuộc vào doanh nghiệp hoàn tất thủ tục chi trả cổ tức cổ phiếu nhanh hay lâu.
